Met of zonder God

(uit Trouw 26.07.2008)

Radovan Karadzic (63) heeft in zijn gevangeniscel in Belgrado gebiecht bij bisschop Amfilohije van het Montenegrijnse Cetinje, de waarnemend patriarch van de Servisch-Orthodoxe Kerk. Ook heeft de voormalige president van Republika Srpska van de 70-jarige bisschop de heilige communie ontvangen.

Dat heeft de Servisch-Orthodoxe Kerk zaterdag laten weten. De politicus, psychiater, alternatief genezer en dichter Karadzic heeft niet alleen gebiecht, maar de bisschop tevens verzekerd dat hij al dertig jaar lang leeft volgens de ,,geboden van Jezus Christus”, aldus de kerkelijke verklaring.

Eindelijk was het dan zover, na vele maanden media-aandacht en veel beraad vanuit de politiek. De film van Wilders, fitna (het kwaad), werd gebracht alsof het wereldschokkend zou zijn. Moest deze film soms verboden worden? Wat is de mening van de man op straat?

Vandaag was de film, nou ja film, van Wilders te bekijken. Geen bioscoopfilm van 1 a 2 uur, wat overigens best had gekund over dit onderwerp m.i., maar Fitna is een veredelde knip en plak presentatie. Ik heb eerlijk gezegd geen beeldmateriaal gezien dat niet al eerder in de media was geweest. De film is een compilatie van voorvallen en excessen gerelateerd aan religie. Wat mist in de film/documentaire is een analyse. Nu kun je oordelen dat een ieder zijn eigen conclusies kan trekken, maar je wilt toch ook weten wat Wilders er van vind en wat hij er mee wil doen. Simpelweg uitbannen van een religie, of eigenlijk religies in het algemeen, lijkt wat simplistisch. Hetgeen in de Koran of Bijbel of welk ander (heilig) boek staat dat in strijd is met onze wetten eruit scheuren of niet ten uitvoere brengen, tja dat is eigenlijk al de dagelijkse praktijk. De wetgever staat in Nederland boven de religieuze leiders. Dat Geert Wilders bang is dat dit zal omkeren geloof ik niet, dan zou een dergelijke religieuze groep al een kamermeerderheid moeten verkrijgen. En dat een kamermeerderheid een meerderheidsbesluit kan nemen lijkt me binnen de democratie niet meer dan redelijk. Zo zei Donner een tijdje terug dat als een meerderheid de Sharia wil invoeren, dan zal dat daadwerkelijk gebeuren. Hij heeft dat weliswaar teruggetrokken, maar het lijkt alleszins redelijk (waar het niet dat juist dat tegen het democratisch grondbeginsel is).

Dus aangezien we afhankelijk zijn van meerderheden bij ons democratisch systeem is het zaak meerderheden te verwerven voor jouw ideeën. Kortom het is noodzakelijk anderen voor je ideeën te winnen. Iets wat religies uit zichzelf al doen, groepen mensen komen bijeen en verspreiden hun gedachtegoed. Iets wat non-religieuzen, atheïsten en agnosten, veel minder doen, waardoor de kans bestaat dat zij minder medestanders vinden. Kortom mijn conclusie is, draag je gedachtegoed uit. Een boodschap zoals deze van Wilders moet dus ook in geen geval verboden worden, ik vind het bijzonder kwalijk dat zoiets wordt overwogen (m.n. door de Christelijke partijen). Laat een ieder zijn eigen boodschap uitdragen en laat een ieder zijn eigen overtuiging kiezen, laten we de democratie behouden en zo zal de besluitvorming altijd in het belang zijn van het volk als geheel.

Loquendi libertatem custodiamus

(Roderik op roderik.net)

In de redenering van Rouvoet is ziekte de wil van God. Met de wil van God is het lastig manoeuvreren. Je mag de wil van God wel een beetje bijsturen door medicijnen toe te dienen, je mag hem corrigeren door uit voorzorg de borsten van jonge vrouwen af te zetten, zoveel is er kennelijk wel mis met de wil van God, maar je mag zijn wil niet al bij voorbaat afkeuren, de goede bedoelingen ervan in twijfel trekken; je mag hem niet de kans ontnemen zijn wil aan ons te openbaren. (more…)

(Novum, uit 2006) – Ruim de helft van de Nederlanders (54 procent) vindt dat tekenaars van politieke cartoons niet de spot mogen drijven met religie. Dat stelt TNS Nipo maandag op basis van onderzoek in opdracht van RTL Nieuws. Het kwetsen van personen in een spotprent gaat bijna driekwart van de Nederlanders te ver.

Hoewel een meerderheid van de Nederlanders vindt dat tekenaars niet mogen spotten met religies en personen, zeggen zes van de tien ondervraagden dat dit deel uitmaakt van de vrijheid van meningsuiting.

In de islamitische wereld is grote opschudding ontstaan over twaalf tekeningen en spotprenten van Mohammed, die oorspronkelijk in de Deense krant Jyllands-Posten werden afgedrukt. Op het afbeelden van de profeet, gunstig of ongunstig, rust voor moslims een taboe. Kranten in verschillende Europese landen hebben de prenten opnieuw afgedrukt, om te tonen waar de ophef om te doen was en als reactie op de protesten, die door sommigen worden beschouwd als aanvallen op de persvrijheid.

In verschillende landen braken de laatste dagen rellen uit bij protesten tegen het plaatsen van de cartoons. Een boycot van Deense producten in islamitische landen kost het Deense bedrijfsleven ruim een miljoen euro per dag.

Ruim acht van de tien Nederlanders keuren het boycotten van Deense producten naar aanleiding van de spotprenten af, blijkt uit het onderzoek. Bijna de helft van de Nederlanders vindt de opschudding over de cartoons begrijpelijk. Overigens heeft 45 procent van de ondervraagden niets meegekregen over de rel rond de spotprenten.

Geert Wilders wil kennelijk geen culturen die versmelten maar een afgebakend paradijs zoals dit jaren geleden al door de Tegenpartij is voorgesteld. Zou het scheiden van culturen nu werkelijk leiden tot een betere wereld?

Welke teksten moeten we letterlijk nemen? Het is in ieder geval niet handig om daarvoor heilige boeken te nemen. Dat bleek de afgelopen weken nog maar weer, toen mevrouw Lont en anderen binnen de ChristenUnie een ban op homo´s bepleitte. Zij baseerde zich daarbij op de veroordeling van homoseksualiteit in Bijbelboeken als Leviticus en Romeinen. Daar staat immers letterlijk dat homoseksualiteit niet is toegestaan. Deze orthodoxe stroming binnen het Christendom wil dit soort oude teksten niet ´in hun tijd´ zien, maar als tijdsloze normen en waarden.

Is het dan niet veel beter om wat modernere teksten te nemen? Bijvoorbeeld die van de 17de eeuwse vrijheidsprediker Spinoza? Spinoza, als grondlegger van de verlichting, heeft veel werken geschreven die als alternatieve ´heilige´ boeken zouden kunnen dienen. En, inderdaad, er staan veel behartenswaardige woorden in over het bedwingen van de hartstochten, over de scheiding van kerk en staat, over democratie en over de afschaffing van de slavernij. Maar bij andere teksten frons je toch je wenkbrauwen. Zo was Spinoza hartgrondig vóór de doodstraf, iets waar zelfs Geert Wilders tegen is. Ook had hij het niet zo op vrouwenkiesrecht. Bovendien was Spinoza niet zo van het dierenwelzijn: Dieren moeten de mens maar gewoon gebruiken zoals het ze goeddunkt. Lijstduwer van de Partij voor de Dieren en tevens Spinoza-adept Paul Cliteur zou hiervan toch in een geloofscrisis moeten belanden! En wat te denken van de leermeester van Spinoza, Fransicus van den Ende, die opriep op chemische wapens in te zetten bij oorlog. Tja. Ook Spinoza kunnen we maar beter niet op de letter volgen en zijn werk ´in zijn tijd´ zien.

Het gekke is dat de meeste religieuze mensen hun heilige teksten ook al heel lang helemaal niet letterlijk meer nemen. Als je de Bijbel, de Koran en Tora leest, struikel je voortdurend over zeer agressieve, bloedige en rancuneuze teksten. De meeste gelovigen, zowel Christenen, Moslims als Joden, houden zich daar gelukkig niet aan, en stellen ook dat de woorden ‘in hun tijd’ moeten worden gezien. Zelfs rond het thema homoseksualiteit is er een verschuiving gaande. Waar vrijzinnige kerken (zoals de Remonstranten en de Oud-Katholieken) al decennia homohuwelijken inzegenen, is heel langzaam ook bij strenge protestantse kerken een debat ontstaan. Het onderwerp was nog maar een paar jaar geleden onbespreekbaar, maar op verschillende streng-christelijke websites is het een hoofdtoppic geworden. Zo staan er op de website van de Evangelische Omroep een hele reeks aan teksten over het onderwerp. Ook in het christelijke Nederlands Dagblad zijn opvattingen te lezen die een andere houding prediken, zoals de lezing van gereformeerde hoogleraar prof.dr. J. Hoek, die stelde dat een trouw samenlevend homopaar minder zondig is dan een heteroman die zijn vrouw bedriegt. Er is echter nog veel weerstand tegen deze rekkelijkheid van interpretatie.

Terwijl seculieren, humanisten, vrijzinnige gelovigen en orthodoxen hun oude teksten omwoelen en herinterpreteren, moet de overheid zich daar verre van houden. Die moet vooral de letterlijkheid van de grondwet bepleitten. Die stelt dat je in het publieke debat alles moet kunnen zeggen. Dus mevrouw Lont en consorten moeten hun afkeer van homo´s gewoon kunnen uiten. Maar de grondwet zegt ook dat in tastbare zin mensen in gelijke gevallen gelijk moet worden behandeld. Er staat: `Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan`. Mensen uit een partij of uit functies bannen, alleen maar omdat ze ´anders´ zijn, is dus verboden. Er staat echter niet letterlijk dat ook het discrimineren van homo´s verboden is.

Voor hen die daarom mochten denken dat het uitsluiten van homo´s dan misschien minder erg is, is het nuttig om dat misverstand weg te nemen. Ik bepleit daarom dat in onze grondwet wordt toegevoegd dat ook discriminatie op ´hetero- of homoseksuele gerichtheid´ niet is toegestaan. Juist voor hen die zo van het ‘letterlijke’ houden, is er dan geen bron van onduidelijkheid meer.

Boris van der Ham

(column Boris van der Ham voor geenstijl.nl)

(de Volkskrant) AMSTERDAM – Geert Wilders wil de Koran verbieden. Dat schrijft de fractievoorzitter van de Partij voor de Vrijheid vandaag in een ingezonden brief in de Volkskrant. De politicus vergelijkt het islamitische heilige boek met Mein Kampf van Adolf Hitler. Dat boek mag in Nederland sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog niet meer worden verkocht. Wilders over de Koran: ‘Verbied dat ellendige boek zoals ook Mein Kampf verboden is!’

De vergelijking met het nationaal-socialistische geschrift gaat overigens niet helemaal op, licht Wilders telefonisch toe. Zo mag Mein Kampf op universiteiten worden behandeld, is het bezit ervan niet strafbaar en is het boek in diverse bibliotheken te lezen.

De Koran als studieobject wil Wilders nog wel toestaan, maar daar blijft het bij: ‘Een verbod is een verbod. Dus moet niet alleen verkoop, maar ook gebruik in moskeeën en bezit in huiselijke kring worden bestraft. Als dat in de huidige wetgeving niet kan, moet er een nieuwe verbodsbepaling komen.’

De politicus wil op die manier een signaal afgeven aan radicale moslims die de Koran zouden gebruiken om geweld te legitimeren. Als voorbeeld haalt hij ‘de overvallers’ van Ehsan Jami aan. Zij sloegen de voorzitter van het Comité voor afvallige moslims zaterdag in elkaar – vermoedelijk vanwege zijn controversiële uitspraken over de islam. Volgens Wilders vonden de daders in de Koran een excuus Jami te molesteren.

‘Genoeg is genoeg’, schrijft de fractievoorzitter. Nadat hij tijdens de verkiezingscampagne de toename van het aantal moslims in Nederland een ‘tsunami’ noemde, en na zijn pleidooien voor een stop op de bouw van moskeeën en voor een algeheel boerkaverbod, richt de politicus zijn pijlen nu op de Koran: een ‘fascistisch boek’, aldus Wilders.

Hij zal voor zijn voorstel geen Kamermeerderheid krijgen, beseft de PVV-voorman. ‘Helaas worden onze voorstellen wel vaker met 141 tegen 9 stemmen verworpen. Maar als ik me daardoor zou laten leiden, kan ik er beter meteen mee stoppen. Dit boek zet aan tot haat en moord, en past daarom niet in onze rechtsorde. Als moslims willen participeren, moeten ze afstand nemen van deze Koran. Ik zie in dat dit veel gevraagd is, maar we moeten stoppen met het doen van concessies.’

(bron: Anja Meulenbelt op haar weblog bij de SP)

Tiny Kox is op de SP weblog een discussie begonnen over geloof en socialisme, en heeft daar zelf zijn credo aan toegevoegd. Een mooie en wezenlijke discussie.

Toen wij geinstalleerd werden voor het senatorschap moesten we kiezen, de eed of de belofte, met of zonder God. Tineke en ik deden met, Tiny en Ronald zonder, al overwoog de laatste even met de eed mee te doen vanwege de traditie waar hij wel van houdt. Dat kan dus bij de SP, dat je vanuit verschillende inspiratiebronnen bij hetzelfde punt uitkomt.

Ik heb wel eens gezegd, een beetje als grap, dat ik er vanuit ga dat alle SPers diep gelovig zijn. Hoe kun je anders, tegen de klippen op, tegen de mode in, tegen alle politieke feiten in, vol blijven houden dat er een betere wereld mogelijk is, een wereld, zoals ze dat bij mij in de kerk zeggen: “waar brood, en recht, en liefde is, genoeg voor allen”. Als je dat vindt, dan geloof je dus ergens in, of je dat nou God noemt of niet.

Ik geloof ergens in en ik noem dat God. Ik geloof dat we voor meer op de wereld zijn gezet dan voor onszelf. Individuele vrijheid is een groot goed, maar er is meer. Ik geloof in ‘heb uw naaste lief die is als jij’, en dat je je broeders hoeder bent, en dat je de vreemdeling lief moet hebben, want ook jij bent vreemdeling geweest in Egypte. Ik ervaar dat als een opdracht, en het is alsof er een grote hand in mijn rug duwt en een vinger voor me uitwijst: daarheen. Dat is je roeping, zei Huub Oosterhuis eens. (Huub is de man achter de Amsterdamse Studentenekklesia. )

Huub heeft mij erg geholpen om alle ‘geruchten over God’ op te ruimen. Zoals die boekhouder God, of de zedenmeester God, of die Sinterklaas God die verlanglijstjes in ontvangst zit te nemen en een deal maakt, als jij dit doet dan doe ik dat. De almachtige God, want als er een God verantwoordelijk is voor wat er, bijvoorbeeld, met de kinderen op deze wereld gebeurt dan wil ik daar persoonlijk niks mee te maken hebben. De God van de kerken die vrouwen terug willen sturen naar het aanrecht of homo’s willen verbieden om van elkaar te houden – weg ermee. En toen die allemaal weg waren bleef er nog iets over, een hand in mijn rug en een vinger: daarheen.

Hou op, Huub, zei ik. Wat nou roeping. Wat hebben mensen niet voor erge dingen gedaan uit roeping. Een veel te groot woord.
En als je het nou een beetje kleiner maakt, zei Huub. Jij kent dat toch wel, dat je ergens komt en denkt: ik kom hier als geroepen?
Bingo.

Ik voel mij in het geheel niet verwant met mensen die zondags in de kerk vroom zitten te wezen en door de week de naastenliefde en barmhartigheid vergeten. Ik heb het haast te doen met alle CDA’ers die nu pijn hebben aan hun christelijke hart als ze zien wat er in hun naam door het kabinet wordt uitgespookt. Ik voel me vooral verwant met de mensen voor wie naastenliefde en barmhartigheid levende begrippen zijn, al gebruiken ze die grote woorden misschien nooit en hebben het liever over solidariteit, of opkomen voor de minima, of socialisme. Of mensen naar de kerk gaan om zich te laten inspireren, om eens per week de tijd te nemen om opnieuw tot zich door te laten dringen waarvoor we het doen, om deel uit te maken van een gemeente aan verwante zielen, om brood en wijn te delen en de belofte te vernieuwen: met het delen van dit brood en deze wijn beloof ik dat ik elk klein teken van menselijke goedheid op zal vatten als een bewijs dat er een betere wereld mogelijk is – of mensen naar de kerk gaan vind ik een persoonlijke keuze. Maar naastenliefde en barmhartigheid zijn niet vrijblijvend, maar verplichtend, en dus ten diepste politiek.