Met of zonder God

Een god is een hypothetisch bovennatuurlijke entiteit die door gelovigen beschouwd wordt als de prima causa (de eerste oorzaak) van het universum, of verantwoordelijk geacht wordt voor bepaalde aspecten van de werkelijkheid, dan wel voor de werkelijkheid als geheel. Goden kunnen geacht worden te leven op aarde, met name in de natuur, alsook in de hemel of nog in het onderaardse of de onderwereld. Het geloof in goden is algemeen verbreid, maar culturen verschillen in het aantal goden dat wordt aangenomen, de betekenis die zij eraan geven, en hun houding ten opzichte van goden (ook die uit andere culturen). De monotheïstische religies, zoals jodendom, christendom en islam, erkennen slechts één god. In polytheïstische religies als de Noordse of Germaanse mythologie, het boeddhisme en het hindoeïsme zijn er vele (klassen van) goden (in India ook wel devas genoemd, en in het oude Noordwest Europa Asen, Alven en Wanen). Het is niet wetenschappelijk bewezen dat goden bestaan. Het bestaan van goden dan wel een God is echter ook niet wetenschappelijk te weerleggen. Dit heeft echter vooral te maken met de vaagheid van het begrip, dat meer voor weerlegging vatbaar wordt zodra het specifieker wordt ingevuld (bv met de eigenschappen algoedheid, almacht, en alwetendheid).

In etymologisch opzicht is er een parallel met het Oud-Perzische woord ‘Khoda’ (‘God’); van belang is ook de achtergrond in het Sanskriet: het woord ‘hu’ betekent (onder meer) ‘aanroepen’.
(more…)

De Koran of Heilige Qoer’?n (Arabisch: ?????? al-qoer’?n) is een van de Heilige Boeken van de moslims. Het geloof in deze Boeken is een van de zuilen van geloof; de inhoud van de huidige boeken wordt niet automatisch geloofd. Alleen de Koran zou zuiver zijn overgeleverd. Volgens de islamitische traditie zijn de woorden in de Arabische taal “neergezonden” aan Mohammed door God via de engel Djibriel.

Het Arabische woord ???? (qoer’?n) betekent oplezing, voordracht. Koran wordt gebruikt voor de Nederlandse vertaling. Een vertaling wordt door moslims doorgaans niet als authentiek gezien, omdat vertalen automatisch interpreteren zou betekenen. Iedere vertaling is dus ‘slechts’ een interpretatie. Vertalingen vertonen, door de rijkdom van de Arabische taal, op essentiële punten grote verschillen en worden dan ook niet als gezaghebbend erkend. Exegese op de Arabische Koran is wel mogelijk en wordt tafsir genoemd. Geleerden spreken daarom over een ‘exegetische vertaling’.
(more…)

Het agnosticisme (het exact tegenovergestelde van het gnosticisme) benadrukt de onmogelijkheid om religieuze ideeën met een traditionele wetenschappelijke aanpak te bewijzen. Het woord is afgeleid van het Griekse gnoosis (weten) met het voorvoegsel a (niet). Letterlijk is dus een agnost “iemand die (het) niet weet”, die niet weet of er een God is of niet.

Het ontstaan van het woord “agnosticisme” is precies bekend: het werd voor het eerst gebruikt door de bioloog en voorvechter van het Darwinistisch denken Thomas Henry Huxley (de grootvader van Aldous Huxley, de schrijver) op een bijeenkomst van de Metaphysical Society in 1869 te London.

De houding van een agnost staat enigszins tegenover die van de atheïst, die de stelling betrekt dat er geen God is, omdat daar geen geldig bewijs voor is. Een agnost stelt dat het niet mogelijk is om het bestaan van hogere machten aan te tonen (en evenmin het niet-bestaan).

Soms maakt men nog een onderscheid tussen zwakke en sterke agnosten. Een zwakke agnost beweert niet te weten of God bestaat en een sterke agnost beweert dat je niet KAN weten of God bestaat.

Het huidige agnosticisme is in de 19e eeuw ontstaan. Beroemde agnosten waren Thomas Henry Huxley, Charles Darwin en Bertrand Russell. Russells pamflet Why I Am Not a Christian is een klassieke tekst van het agnosticisme.

De oudste agnost was de Griekse pre-socraat Xenophanes (ca.580-ca.485 v.C.) Hij schreef:

Homerus en Hesiodus hebben aan de goden alle dingen toegeschreven die schandelijk en onterend zijn voor de stervelingen: diefstal, overspel en leugen.
De stervelingen menen dat de goden geboren zijn evenals zij, en kleren, een stem en gestalte hebben als zij… ja, als de ossen en paarden en leeuwen handen bezaten en kunstwerken konden scheppen, zoals de mensen, zouden de paarden de goden als paarden afbeelden, de ossen daarentegen als ossen.
De Ethiopiërs maken hun goden zwart met stompe neuzen; de Thraciërs zeggen dat de hunne blauwe ogen en rood haar bezitten.
In werkelijkheid hebben de mensen nooit iets zekers aangaande de goden geweten en zullen dat ook nooit weten.
De goden hebben echt niet vanaf het begin alles aan de stervelingen geopenbaard, maar mettertijd vinden mensen zoekend het betere.
(Xenophanes van Colophon, Tegen de Fabels van Weleer)

Als een andere oude agnost wordt wel Protagoras (480 – 410 v. Chr.) gezien, één van de sofisten. Hij achtte het onmogelijk om het bestaan van de goden te bewijzen. Een bekend citaat van Protagoras is: De mens is de maat van alle dingen.

Het Oude Testament (Vetus Testamentum in het Latijn), in inhoud subtiel verschillend van Tenach, is het eerste gedeelte van de Bijbel dat dateert van voor het begin van de christelijke jaartelling. Het is gebaseerd op de Tenach die in het Hebreeuws geschreven is, met uitzondering van een paar passages die in het Aramees zijn geschreven (zie het Bijbelboek Daniël).

Inhoud en canon

Het Oude Testament bevat boeken van verschillende inhoud. Er zijn historische boeken die de overgeleverde geschiedenis van het Joodse volk beschrijven, boeken met uitspraken van profeten, wetboeken en boeken met liederen en spreuken.

Binnen de christelijke kerken is de samenstelling van het Oude Testament niet overal gelijk. Enkele Bijbelboeken en delen van boeken zijn wel deel van de Rooms-Katholieke en de Oosters-orthodoxe canon maar niet van de protestantse canon. Deze zijn bekend als apocriefe of deuteroncanonieke boeken. De katholieke Bijbel telt 46 boeken, de protestantse 39. De protestantse inhoud van het Oude Testament is gelijk aan die van de Tenach maar de indeling verschilt. De Rooms-Katholieke canon sluit een paar boeken uit die de meeste Oosters-orthodoxe kerken wel als deel van de canon beschouwen.

Interpretatie van het Oude Testament

De christenen noemen dit Bijbelgedeelte het Oude Testament omdat het zou wijzen naar de komst van Jezus Christus en omdat het aan het Nieuwe Testament vooraf gaat. In het Nieuwe Testament worden daarom voor het Oude Testament ook de namen ‘Eerste Verbond’ of ‘Eerste Testament’ gebruikt maar deze slaan meer op het verbond waarvan in het Oude Testament verslag wordt gedaan dan op de Oudtestamentische boeken zelf.

Volgens de overlevering heeft Jezus Christus na zijn opstanding zijn volgelingen de apostelen het Nieuwe Testament laten optekenen waarbij dezen zouden zijn geïnspireerd door de Heilige Geest; hierin wordt volgens veel christenen aangetoond dat veel beloftes en profetieën van het Oude Testament zijn vervuld en dat daardoor een nieuw tijdperk is ingegaan.

Religie (Wikipedia)

Onder religie (van het Latijn religio, zie verder Etymologie) wordt meestal één van de vele vormen van zingeving, of het zoeken naar betekenisvolle verbindingen, verstaan. In bredere zin duidt het woord ‘religie’ op een meer algemene vorm van spiritualiteit, gevoelens, gedachten met betrekking tot de zin van het leven in relatie tot óf een macht of manifestaties van een macht óf een (bewust) niet nader gedefinieerd beginsel, essentie of entiteit, het gaat daarom dus niet per se om een identiteit, een persoon. Vaak ook wordt de term geloof gebruikt. In monotheïstische religies wordt ook het specifiekere begrip godsdienst gebruikt.
(more…)